آشنایی با تجهیزات غواصی
ماسک
برای داشتن وضوح و قابلیت دید در زیرآب باید از ماسک استفاده کرد. با پوشیدن ماسک، یک فضای هوایی مابین چشمان غواص و آب ایجاد میشود. بنابراین میتوان اشیا را در زیر آب بهوضوح دید. یک ماسک از قسمتهای زیر تشکیلشده است :
۱- عدسیها که از یک شیشهٔ ایمن، سبک و فشرده ساختهشده است ۲-دامنه که از جنس سیلیکون (شفاف یا سیاه) است این قسمت باید بهطور کاملاً مناسبی از صورت محافظت کند به این منظور که از ورود آب به درون ماسک جلوگیری میکند. این قسمت یک فضای خالی برای قرارگیری بینی دارد ۳- قاب که از مادهٔ سفت و محکمی است تا عدسی و دامنه را به یکشکل ثابت نگه دارد ۴- بند لاستیکی دور سر از جنس سیلیکون است که قابلیت تنظیم شدن دارد و ماسک را روی صورت را شما نگه میدارد
برای انتخاب ماسکی که مناسب صورت ما باشد باید ماسک را بر روی صورت بدون استفاده از بند دور سر بگذاریم، در حین تنفس سبک با بینی، مکش ایجادشده سبب میشود که ماسک بهخوبی بهصورت بچسبد.
پس از تولید ماسک در کارخانه موادی از چربی بهصورت لایهٔ نازکی بر روی آن باقی میماند که باعث تشکیل بخار در هنگام غواصی میشود لذا توصیه میشود شیشههای ماسک نو را با خمیردندان یا دوده پاککنید
اسنورکل
این وسیله به شما اجازه میدهد که در سطح آب و درحالیکه سرتان زیرآب است به سمت کف دریا نگاه کنید و تنفس کنید. اسنورکل از دو قسمت تشکیلشده است. بخش دهانی و لوله. بخش دهانی از یک ماده نرم ساختهشده است و شکل آن کاملاً قالب اندازهٔ دهان است بنابراین میتواند بهراحتی طوری قرار بگیرد که از ورود هرگونه آب به داخل دهان جلوگیری کند. لوله از مادهٔ سخت یا نیمه سخت ساختهشده و بدون شکستگی خم میشود. داخل لوله باید یک خمیدگی کوچک داشته باشد که از جمع شدن آب در اسنورکل جلوگیری کند و جریان هوا را بهطور پیوسته حفظ کند
بهمنظور راحتی در پیدا کردن غواص بر سطح آب قسمت انتهایی لوله که از آب بیرون آمده است رنگی است . اسنورکل دارای بست کوچکی است، که بهوسیله آن میتوان آن را بر رویبند ماسک نگه داشت ولی باید مراقب بود که در جای درست بسته شود(سمت چپ ماسک) برخی از مدلها یک سوپاپ برای خالی کردن آب در انتهای لوله دارند
فین
یکی از بخشهای مفید و کاربردی تجهیزات غواصی فینها یا بالههای غواصی هستند که به غواص کمک میکنند در زیرآب راحتتر و سریعتر حرکت کند. فینهایی که در دسترساند ازنظر طول، سایز و مدل متنوع هستند. از انواع فینها میتوان فینهای کفشی و یا فینهای بندی را نام برد. فینهای انتخابشده کارشان را مطابق با طبیعت انجام میدهند فینهای کفشی برای سواحل شنی که خطر جراحت پاها براثر صخرهها کمتر است بیشتر استفاده میشود. همچنین فینهای بندی که شما میتوانید به همراهشان کفش مخصوص بپوشید بیشتر برای آبهای سرد و نیز جلوگیری از صدمه دیدن پاها بر اثر راه رفتن بر روی ساحل های صخره ای کارایی بسیاری دارند. برای اسنورکلینگ فینهایی با تیغه بلندتر و باریک تر و برای غواصی اسکوبا فینهایی با طول متوسط و پهنتر بسیار مناسبترند. کاوشهای فنی در سالهای اخیر تیغههایی را به وجود آورده است که میتواند حرکت در میان آب را آسانتر سازد همچنین خیلی مهم است که به خاطر داشته باشید که یک فین نباید خیلی تنگ باشد تا از مشکلات گردش خون که میتواند سبب گرفتگی عضلات شود جلوگیری میکند
جلیقه کنترل شناوری ( BCD)
وسیله کنترل شناوری در غواصی اسکوبا مانند کیسه هوای ماهیان و یا بدنه زیردریایی عمل کرده و بهوسیله حجم هوای درون آن به هنگام غواصی ، فرد غواص را شناور میسازد. همچنین این وسیله سیلندر غواصی را به روی خود حمل مینماید.بهوسیله باد کردن این وسیله بهاندازه موردنیاز غواص میتواند از عمق خود کم کرده و یا با خالی کردن هوای درون آن به عمق فرو رود . این وسیله دارای سوپاپ هائی است که توسط آنها هوای اضافی درون آن را تخلیه مینماید. همچنین شیلنگ رابط هوای کمفشار از رگلاتور به جلیقه متصل میشود که توسط آن و یا بهصورت دهانی میتوان آن را باد کرد و از طریق دکمه دیگر باد آن را خالی کرد
سیلندر هوا
هوای تنفسی مهمترین بخش برای فعالیت در زیرآب است، این هوا در غواصی اسکوبا توسط سیلندر اسکوبا یا تانک هوا تأمین میگردد. تانکها از جنس آلومینیوم یا فولاد ساخته میشوند و هوای درون آن بهوسیله یک شیر به خارج راه میابد.معمولاً سیلندرها تا فشار ۲۲۵ بار با کمپرسورهای مخصوص غواصی پر میشود. در شانهٔ سیلندر همه مشخصات سیلندر ازجمله تاریخ ساخت، تاریخ بازدید، استانداردهای تولید ، اسم سازنده، حداکثر فشار و شمارهسریال آن حکشده است.
سیلندرها بر طبق قوانین باید مورد آزمایش قرار گیرند. آزمایش عبارت است از کنترل کردن درون و بیرون سیلندر برای زنگزدگی و آزمایش مقاومت فشار که به کار بردن فشار بالاتر از ٪۵۰ استفادهٔ معمول است. این آزمایش ۴ سال بعد از تاریخ تولید و هر ۴ سال باید انجام شود و همینطور هرساله بازدید شود . تاریخ آزمایش معمولاً زیر تاریخ تولید حک میشود، سیلندر، اگر از فولاد ساختهشده باشد با تقویتکنندهٔ پلاستیکی که آن را عمود نگه میدارد مجهز شده است اگر آلومینیومی باشد کف آن قبلاً مسطح شده است. قبل از استفاده از سیلندر از سالم بوده او رینگ شیر آن مطمئن شوید. تانکها در ظرفیتهای مختلف ۸- ۱۰ – ۱۲ – ۱۵ – ۱۸ لیتری عرضه میشوند.جهت ایمنی بیشتر سیلندرها را هرگز ایستاده رها نکنید
رگلاتور
رگلاتور وسیلهای است که هوای تنفسی پرفشار درون سیلندر را برای تنفس غواص آماده کرده و وی را قادر میسازد تا در زیرآب تنفس کند این بخش از تجهیزات کمک می کند که هوا با فشار مناسب و بهصورت یکسان به غواص رسانده شود. رگلاتورها دارای دو قسمت میباشند ۱- فشارشکن مرحله اول که هوای پرفشار درون تانک به فشاری در حدود ۸ تا ۱۴ بار کاهش میدهد ۲- فشارشکن مرحله دوم که به آن دیمند والو گویند فشار را به فشاری معادل با فشار محیط کاهش میدهد تا غواص بتواند بهسادگی از آن تنفس نماید. مرحله دوم رگلاتورها که در دهان قرار میگیرد دارای دکمهای فشاری در جلو میباشند که جهت بیرون راندن آب از درون آن استفاده میشود
منبع جایگزین هوا ( اختاپوس )
این وسیله همانند فشار شکن مرحله دوم ( دیمند والو ) بوده و دارای رنگ زرد و شیلنگ بلندتر می باشد . از این وسیله برای هوا دادن به یک غواص دیگر و یا خود فرد غواص در مواقع لازم و اضطراری استفاده می شود. رنگ زرد آن به جهت نمایان بودن آن در زیر آب است
گیج فشار سنج
گیج فشار سنج به وسیله یک شیلنگ پر فشار به مرحلهٔ اول رگلاتور متصل میشود و میزان فشار هوای درون سیلندر را نشان میدهد، به طوری که فرد غواص در طول مدت غواصی میتواند پیوسته میزان هوا را کنترل کند . گیج ها معمولا دارای دو واحد اندازه گیری می باشند واحد BAR و PSI
گیج عمق سنج
عمق سنج وسیلهای است که در طول مدت غواصی عمق را اندازه میگیرد.این وسیله باید همیشه یک عقربه داشته باشد که حداکثر عمق رسیده شده در طول مدت غواصی را نشان دهد. عمق سنج های دیجیتالی که در دسترس اند علاوه بر عملکرد معمولی (عادی) نشان دادن عمق و حداکثر عمق همچنین میتواند دما و سرعت صعود بالاتر از ۱۸ متر بردقیقه را نشان دهد.همچنین میتواند فاصله تا سطح را برآورد کند و اطلاعات غواصی قبلی را در حافظه اش نگه دارد. این گیج دو کنسول می باشد یعنی دارای گیج فشار سنج هوا و گیج عمق سنج می باشد
لباس ( وت سوت )
وت سوت ها لباس های محافظی هستند که در به حداقل رساندن اثر حرارتی که بدن در معرض آن قرار گرفته است کمک میکنند علت آن قابلیت هدایت بیشتر آب در حرارت بالا است (حدود ۲۰ بار بیشتر از هوا) به منظور فراهم کردن پوشش حرارتی لازم وت سوت ها باید از عبور آب به درون خود تا سر حد امکان جلوگیری کنند. وت سوتها عموماً از نئوپرن با ضخامتهای گوناگون مانند ۱ – ۲.۵ – ۳ – ۵ – ۶ – ۷ میلی متر ساخته میشوند. همچنین وت سوت ها از جراحات سطحی بدن در هنگام غواصی که بر اثر برخورد با اجسام و یا کشیده شدن بر بستر دریا ایجاد می شود جلوگیری مینمایند
کمربند وزنه
به منظور دست یابی به شناوری خنثی از وزنههای سربی که بسیار لازم و ضروری هستند استفاده میکنیم. این مقصود با پوشیدن وزنههایی که در کمربند وزنه کار گذاشته شدهاند به دست میآید. کمربند همچنین باید یک سگک که آن را سریع آزاد میکند داشته باشد. وزنههای مخصوص برای حمل به ضخامت لباس (وت سوت) نوع آب (آب شیرین، آب دریا) و نوع غواصی بستگی دارد
ساعت
ساعت باید ضد فشار و ضد آب باشد، میتواند دیجیتالی یا آنالوگ باشد. یک پیچ بیرونی که خلاف جهت عقربههای ساعت میگردد و به طور خود کار قفل میشود وجود دارد که برای ثبت کردن زمان سپری شده ضروری است. بعضی از ساعتهای غواصی امکانات بیشتری مانند دما سنج ، عمقسنج ، قطب نما و ثبت اطلاعات چند غوص را دارا می باشند
کامپیوتر
این وسیله ابزاری بسیار مفید در هنگام غواصی است که می تواند اطلاعاتی نظیر عمق،درجه حرارت آب،زمان غواصی ،زمان مجاز برای غواصی و … را به ما نشان دهند و اطلاعات کاملی از غواصی را در حافظه خود ذخیره کند .این ابزار به عنوان یک همراه خوب در غواصی است و با پیروی کردن از دستورات آن خطرات ابتلا به بیماری فشار را کاهش می دهد
کامپیوتر غواصی خود را در برابر گرما، نور مستقیم آفتاب و مواد شیمیائی ناملایم و یا حلالها محافظت کنید. این موارد می توانند بر روی آب بندی کامپیوتر ها تاثیر گذار باشند. همچنین کامپیوتر خود را در یک محیط خشک، خنک و با تهویه مناسب نگهداری نمائید
راهنمای شناور نشانه دار (بویه )
یکی از مهمترین لوازم ایمنی راهنمای شناور است که موقعیت غواص را در زیر آب نشان میدهد و از عبور احتمالی قایق ها از بالای سر غواص که با خطرات تصادف همراه است جلوگیری مینماید در قانون بعضی از کشورها، پرچم نیز لازم و ضروری است. این پرچم یک تعریف بینالمللی دارد: «من یک غواص در آب دارم»
چاقو
این وسیله یکی از کارآمدترین وسایل در هنگام غواصی اسکوبا است چون این وسیله موارد استفاده متعددی دارد و در مواقع بحرانی نیز کاربرد مفیدی خواهد داشت. این وسیله همچنین میتواند برای علامت دادن با ضربه زدن تیغه روی تانک بکار برده شود. چاقوها معمولاً روی بخش داخلی ساق پا یا روی بخش فوقانی بازو حمل می شوند. چاقوها باید تنها در مواردی که واقعا احتیاج است مورد استفاده قرار گیرند و بعد از استفاده باید با آب شیرین شسته شده، خشک شود و با روغن زنگ زدائی گردد
چراغ قوه
چراغ قوه میتواند تغییر رنگها را در عمق آب جبران کند. چند نوع مختلف چراغ قوه وجود دارد از کوچکترین که حداقل فضا را اشغال میکند و داخل جیب وسیله کنترل شناوری قرار می گیرد. تا آنهایی که بزرگتر و خیلی قوی تر هستند. در غواصی اسکوبا چراغ قوههای بزرگتر و خیلی قوی تری که زمان طولانی تری دوام میآورند مورد استفاده قرار میگیرند. بعضی از مدلها میتوانند با باطریهای قابل شارژی که خیلی مفیدند مجهز شوند
قطب نما
این وسیله بسیار ضروری و مفید به شما این امکان را میدهد که به هنگام غواصی جهت یابی کنید. شما با جهت یابی دقیق میتوانید از هدر رفتن و مصرف بیش از حد هوا جلوگیری کنید و همچنین میتوانید به هنگام بازگشت بهترین و کوتاهترین مسیر را انتخاب نماید
کفش
کفش مخصوص غواصی که بیشتر برای استفاده از فین های بندی استفاده می شود و برای سواحلی که صخره ای هستند بسیار لازم است. جنس این نوع کفش از نوع نئوپرن و از همان جنس لباس غواصی است . در هنگام غواصی در آب های سرد پوشیدن کفش به حفظ دمای مچ پا در آب کمک می کند
دستکش
دستکش ها معمولاً از نئوپرن تهیه شده اند و محافظ خوبی در برابر سرما و خراش های سطحی هستند . انواع گوناگونی از آنها با ضخامت های مختلف ساخته شده اند
کلاه
این وسیله از جنس نئوپرن است و برای زمانی که آب سرد است از آن برای محافظت کردن سر و گردن در برابر سرما استفاده می شود . معمولا وت سوت های با ضخامت بالا دارای کلاه می باشند
ساک
این وسیله معمولاً از جنس پارچه ضد آب تهیه میشود . کلیه تجهیزات خود را باید بهصورت مرتب درون ساک قرار دهید تا حملونقل آن آسان باشد . ( البته بهغیراز تانک و کمربند وزنه ) ساکها معمولاً در مدل چمدانی چرخ دار و مدل دستی عرضه میشوند و دارای حجمهای مختلفی میباشند
تخته یاداشت
این ابزار یک تخته سفید از جنس ضد آب بوده و به طور معمول یک مداد هم به آن متصل است که برای نوشتن یاداشت در زیر آب از آن استفاده میشود . مطالب نوشته شده بر روی این تخته پاک نمی شود و می توان بعد از خروج از آب آن را توسط پاک کن تمیزکرد و برای نوشتن یادداشت های بعدی آماده نمود
ریل
این وسیله یک ابزار جانبی چند کاره است و می توان برای مشخص نمودن مسیر طی شده و علامت گذاری در هنگام غواصی غار و غواصی در کشتی ها غرق شده و یا شناور سازی SMB از آن استفاده کرد.
دسته ای که به راحتی در دست غواص قرار گرفته و از طریق قرقره طناب داخل آن را آزاد و یا جمع کرد . به طور معمول ریل ها دارای طناب های به اندازه ۵۰ ، ۷۵ و ۱۰۰ متر می باشند . نخ این ریل ها بسیار محکم و از جنس نایلون بافته شده می باشد
شناور نشانگر سطحی (SMB)
SMB به صورت یک لوله استوانهای شکل از جنس نایلون بادوام و ضد نفوذ آب می باشد که بهصورت دورنگ یا تکرنگ عرضه میگردد. بهطورمعمول بهصورت تکرنگ قرمز و یا دورنگ نارنجی و زرد تولیدشدهاند که در تابش نور خورشید درخشندگی بیشتری داشته باشند . همچنین بر روی آنها عبارتی چون غواص ، غواص در زیرآب است و … نوشتهشده است . SMB ها به دو صورت باد میشوند با استفاده از لوله رابط توسط دهان و یا از زیر توسط هوای خروجی از دیمند والو. همچنین بهراحتی جمع میگردند و در کیسه مخصوص خود قرارگرفته و از طریق بست میتوان آن را به BCD خود متصل کنید . SMB ها دارای سوپاپ تخلیه اضطراری برای جلوگیری از باد شدن بیشازاندازه همانند BCD میباشند و همچنین این SMB را میتوان به کمک دو ابزار دیگر استفاده کرد یکی ریل که دارای طناب بلند بود و بهطورمعمول در اعماق استفاده میشود و دیگری طناب بافتهشده مخصوص SMB که دارای ۵.۵ متر طول و ۲ سانتیمتر عرض به همراه قلاب و گیره در سروته آن میباشد
کلیپس شیلنگ
تجهیزات یک غواص باید همیشه مرتب و جمع جور باشد تا از آسیب دیدن در هنگام حمل و نقل و یا در حین غواصی محافظت شود. به همین منظور یک کلیپس مخصوص برای این کار طراحی شده است تا بتوان شیلنگ ها را به BCD متصل نمود . به طور معمول این کلیپس برای شیلنگ گیج و یا شیلنگ اختاپوس استفاده می شود. شیلنگ درون حلقه ها قرار می گیرد و خود کلیپس از طریق مفصل کشویی که به راحتی باز و بسته می شود به قلاب های فلزی BCD متصل می شود
کلیپس مخصوص اختاپوس
منبع جایگزین هوا ( اختاپوس ) از تجهیزات استاندارد و ضروروی غواصی محسوب می شود و بستگی به نوع نیاز از آن برای کمک و هوا دادن به خود غواص یا غواصان دیگر استفاده می شود . بر اساس توافق نامه کلی منبع جایگزین هوا باید در دسترس باشد و با یک اتصال که به سرعت بتواند جدا شود در یک منطقه مثلثی شکل زیر دهان و گوشه های قفسه سینه نصب شود . به همین منظور تعدادی کلیپس خاص برای این منظور تولید شده است که می تواند با نگهداری دیمند والو اختاپوس با یک اتصال باز شونده سریع و راحت توسط مفصل کشویی به قلاب های بالای BCD متصل شود
تسمه های نگه دارنده
ابزار جانبی همیشه کاربرد دارند و در مواقع لازم به شما کمک خواهند کرد همچنین باعث افزایش سطح کیفیت غواصی شما خواهند شد.گاهی اوقات در هنگام غواصی و یا بر روی سطح آب نیاز به یک اتصال به صورت موقت دارید ، به چیزی احتیاج دارید که هم محکم و قابل اطمینان باشد و هم این که به راحتی باز شود . به همین منظور تسمه های نگه دارنده با شکل ها و کارایی مختلف طراحی و تولید شده است که داشتن یکی از این تسمه های نگه دارنده در جیب BCD یک غواص مفید است و در زمان لازم به شما کمک فراوانی خواهد کرد